شهر گرگان مرکز استان گلستان است که در شمال شرقي ايران واقع شده است. اقليم طبيعي استان گلستان بسيار متنوع است و کوه، جنگل، دريا و خليج، تالاب، جلگه، دشت و بيابان را شامل ميشود.

شهر گرگان و حومه آن از نظر اقليمي از دو منطقه کوهپايه اي و جلگه اي تشکيل شده است. کوهپايه در قسمت جنوبي دشت گرگان ميباشد که قلل معروف آن شاهکوه و شاهوار است و قسمت جلگه اي در شمال و دنباله ي دشت گرگان قرار دارد.

آب و هواي گرگان معتدل است اما به طور کلي تابستان هاي شرجي و پاييز و زمستان معتدل ويزگي آب و هوايي منطقه شمال ايران ميباشد. در درون شهر گرگان و در مقياس کوچک تر هر چه به قسمت جنوبي شهر گرگان نزديک تر شويم هوا سردتر شده و دما تغيير ميکند، علت اين مساله وجود کوه پايه ها و جنگل هاي سرسبز ناهارخوران و روستاي معروف زيارت ميباشد.

نام قديم شهر گرگان استرآباد بوده است. استر يا استار در زبان مازندراني به معناي ستاره است. زماني که اين شهر بنا شده است آن را شهر ستاره ها ناميده اند زيرا ستارگان از ارزش بالايي نزد ايرانيان در آن زمان برخوردار بودند.

بافت تاريخي گرگان منحصر به فرد ترين بافت تاريخي شمال ايران ميباشد که در سال 1310 به عنوان چهل و يکمين اثر تاريخي ايران در فهرست آثار ملي به ثبت رسيد.

گرگان داراي سه منطقه شهرداري است. شهرداري مرکزي که در مرکز شهر گرگان قرار دارد. شهرداري منطقه يک در خيابان مصطفي خميني معروف به کوي عليمحمدي، شهرداري منطقه دو در بلوار قدس معروف به خيابان چاله باغ و منطقه سه در خيابان رجايي واقع شده اند.

محله هاي قديمي گرگان با اسم هايي که نشان از سادگي و صفاي گذشته دارند هرکدام داستان و اعتبارات خاصي را در دل خود دارند.

تعدادي از محله هاي قديمي گرگان به شرح زير است:

دربنو: محله ي دربنو از کوچه ي گلشن 2 واقع در ميدان عباسعلي تا آفتاب 15 در منطقه ي سه گرگان را شامل ميشود. دربنو با کوچه هاي تودرتو و باريک، تکيه هاي قديمي، خانه هاي چوبي و کاهگلي بوي قدمت و ديار گذشته را دارد.

مسجد گلشن و حوزه ي علميه از ساختمان هاي معروف اين محله به شمار مي آيند.

در کوچه هاي قديمي و باصفاي دربنو پرنده فروشي هاي بزرگ و کوچک، قهوه خانه هاي قديمي و همچنين سمساري هايي با وسايلي که هيچ کجا نميبينيد، وجود دارد.

دربنو در محرم رنگ و بوي ديگري به خود ميگيرد از تمام مساجد شهر علم ها و دسته هاي عزاداري به تکيه هاي اين محله آمده و عزاداري باشکوهي برگزار ميکنند.

علت اصلي شهرت دربنو مراسمات مذهبي و بازار پرندگان است.

سرچشمه: از آفتاب 15 واقع در خيابان امام خميني که داخل برويم وارد محله ي سرچشمه ميشويم. سرچشمه به نسبت دربنو چهره ي اعياني تري دارد. وجود خانه هاي بسيار بزرگ و باشکوه دوره ي قاجار که به ميراث فرهنگي سپرده شده اند، سنگ فرش هاي زيبا و موزون کوچه ها و تکيه هاي بزرگ تر گواه اين موضوع است.

خانه ي تقوي ها و خانه ي باقري ها دو ساختمان بسيار ديدني و زيبا واقع در اين محله است که در سال هاي اخير تحت نظارت ميراث فرهنگي به عنوان جاذبه هاي گردشگري به صورت کافه و اقامتگاه مورد استفاده عموم قرار ميگيرد.

امام زاده ي معروف سرچشمه، امام زاده نور است. امام زاده ي کوچکي که حياط زيبايش ديواري ندارد و جذابيتي خاصي به اين محله بخشيده است.

دوشنبه اي: براي رفتن به محله ي دوشنبه اي بايد از کوچه ي گلشن 10 واقع در ميدان عباسعلي به داخل برويم. امام زاده نه تن معروف ترين ساختمان اين محله است که مريدان خاص خود را داراست.

از ديگر مکان هاي به نام اين محله مسجد کوچک و قديمي اي است که به تکيه هنرمندان معروف است در محرم حال و هواي خاص و هنرمندانه اي دارد.

در قسمت جلوي محله ي دوشنبه اي بازار روز گرگان قرار دارد که محل فروش انواع ميوه و سبزيجات است.

سبزه مشهد: از کوچه ي لاله ي 13 واقع در خيابان شهدا که وارد ميشويم به محله ي سبزه مشهد ميرسيم. در اين محله مزار ساده ي استاد محمدرضا لطفي نوازنده ي معروف تار و سه تار قرار دارد که در حال ساخت ميباشد.

مسجد امام حسن عسگري و مصلي گرگان از اماکن مذهبي اين محله ميباشند. درباره ي مسجد امام حسن عسگري روايتي وجود دارد که ميگويد اين امام شبي را در يکي از خانه هاي اين محله گذرانده است که آن خانه به مسجد تبديل شده است.

سبزه مشهد نيز مانند ساير محلات قديمي در محرم محل ثابتي براي عزاداري ها و مراسمات مذهبي است.

يکي از جذابيت هاي اين محله خانه اي است که درخت تنومندي را در آغوش گرفته است. اين درخت در حدود شش قرن قدمت دارد و به هميمن جهت در ميراث فرهنگي ثبت گرديده است.

زورخانه ي قديمي و زيباي پورياي ولي ، تکيه ها و کاروانسراهايي که از چوب و کاهگل ساخته شده اند ، کوچه هاي باريک و تو در تو همگي نشان از چيدمان شهري گذشته گرگان دارد که البته در حال توسعه و تغيير ميباشد.

ملل: ملل، محله اي قديمي و زيبا که در قسمت پشتي پارک شهر گرگان قرار دارد

منبع: dalanebehesht.ir